VÜCUDUMUZUN GİZLİ YARDIMCILARI PROBİYOTİK

Probiyotik Ne Demek?

Probiyotikler, bağırsak sisteminin mikrobiyal florasını değiştirerek insan sağlığı üzerinde olumlu etkiler yapan mikroorganizmalar olarak tanımlanmaktadır. Besinlerdeki canlı organizmalardır(1,2) Vücudumuzun ikinci beyni olarak kabul edilen bağırsaklarımızın sağlığı için probiyotikler çok önemli bir yere sahiptir. Bağırsaklarımızda 100 trilyona yakın bakteri ve mikroorganizma yaşar. Bu bakteriler faydalı ve zararlı olmak üzere 2 gruba ayrılır. Probiyotikler vücudumuz için yararlı olarak tanımlanan bakterilerdendir.

Probiyotikler Ne İşe Yarar?

• Probiyotikler, bağırsak sisteminin mikrobiyal florasını değiştirerek insan sağlığı üzerinde olumlu etkiler yapan mikroorganizmalar olarak tanımlanmaktadır. (*)

• Fosfor, demir, bakır ve magnezyumun sindirim sistemindeki emiliminin artmasına yardımcı olmaktadırlar. (*)

• Ağız, üst solunum yolları, mide bağırsak sistemi ve genital sistemin mukotik yüzeyleri üzerinde etkili olarak hastalıkları önleyici etkide bulunmaktadırlar. (*)

• Bağışıklık sistemini güçlendirdikleri, antikolestremik, antigenotoksik, antimikrobiyal ve antimutajenik etkilerinin olduğu bildirilmektedir. (**)

• Probiyotik bakterilerin kolesterol niceliğini azaltıcı etki yaptıkları, damar sertliği ve kalp damar hastalıklarını engelledikleri, iyi huylu (HDL, yüksek yoğunluklu lipoprotein) kolesterol düzeyini arttırdıkları bilinmektedir. (4)

Prebiyotik Ne Demek?

Bağırsaktaki bazı mikroorganizmaların çoğalmasını artıran veya aktivitesini uyaran; insan ya da hayvan sağlığını olumlu yönden etkileyen maddelere de (besinsel lifler gibi) prebiyotik denir (Gibson and Roberfroid, 1995: 1401). (3)

Prebiyotikler Ne İşe Yarar?

• Prebiyotiklerin bağışıklık sisteminin işlevi üzerindeki yararlı etkileri bulunmaktadır. Prebiyotikler patojenleri azaltırken faydalı bağırsak mikroplarının popülasyonunu artırarak bağışıklık fonksiyonunu geliştirir. (5)

• Prebiyotikler, kolon bakterilerinin sayı ve aktivitelerini ve probiyotiklerin etkisini arttıran sindirilmeyen karbonhidratlardır. Prebiyotikler kolondaki yararlı mikroflora tarafından selektif olarak kullanılırken potansiyel patojen mikroorganizmaların çoğalmasını engellemektedir. (6)

• Prebiyotikler, sindirilmeyen gıda içerikleri olup, insan ve hayvan sağlığını olumlu yönde etkileyen kolon bakterilerinin gelişmesini teşvik eden karbonhidratlardır (Naidu ve ark., 1999). Diğer bir deyişle gastrointestinal mikroflora kompozisyonunda ve/veya aktivitesinde yararlı değişiklikler yapabilen seçici olarak fermente edilen bileşiklerdir (Gibson ve Roberfroid, 2008). Prebiyotiklerin belirtilen fizyolojik etkileri gösterebilmesi için 8-40 g/gün alınması gerektiği bildirilmektedir (Rao, 2001). (7)

Probiyotik İçeriğe Sahip Besinler

Probiyotikler genelde fermente edilen gıdalarda bulunur. Kefir, yoğurt, peynir gibi süt ürünleri, turşu ve sirke gibi fermente besinler doğal probiyotik besinlerdir. Yüksek life sahip gıdalar da prebiyotik yönden zengindir. Örnek olarak, soğan, sarımsak, enginar, yer elması, hindiba ve keten tohumu gibi besinler verilebilir.

Probiyotik ve Prebiyotik Takviyeler Nasıl Kullanılır?

Vücudunuzun ihtiyacı olan probiyotik ve prebiyotiği besinlerden alabileceğiniz gibi takviye gıdalardan kapsül, hap ve tablet şeklinde kullanarak günlük ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.

Probiyotiklerin faydaları ile ilgili daha geniş kapsamlı bilgi için bilimsel araştırmalardan faydalanmanızı tavsiye ediyoruz.

Sağlık probleminiz veya düzenli kullandığınız ilaç varsa sağlık profesyoneli tavsiyesi ile kullanılması önerilir.

Kaynakça

(1) De Vuyst L, Falony G, Leroy F. 2008. Probiotics in fermented sausages. Meat Sci, 80, 75–78.

(2) Krasaekoopt W, Bhandari B, Deeth H. 2006. Survival of probiotics encapsulated in chitosan-coated alginate beads in yoghurt from UHT- and conventionally trea­ted milk during storage. LWT-Food Sci Technol, 39, 177–183.

(3) Probiyotiklerin Ġnsan Sağlığındaki Önemi Nurhayat ATASOY*

(4) Krasaekoopt W, Bhandari B, Deeth H. 2006. Survival of probiotics encapsulated in chitosan-coated alginate beads in yoghurt from Çakır, İ., Karahan, AG., Çakmakçı, ML. Probiyotikler ve etki mekanizmaları. Gıda Mühendisliği Dergisi. sayfa 15-19.183.

(5) Effects of prebiotics on immune system and cytokine expression. Shokryazdan P, Faseleh Jahromi M, Navidshad B, Liang JB

(6) Krasaekoopt W, Bhandari B, Deeth H. 2006. Survival of probiotics encapsulated in chitosan-coated alginate beads in yoghurt from Prebiyotik, Probiyotik ve Sinbiyotiklerin İnsan ve Hayvan Sağlığı Üzerine Etkileri A. Gülin SEZEN

(7) Krasaekoopt W, Bhandari B, Deeth H. 2006. Survival of probiotics encapsulated in chitosan-coated alginate beads in yoghurt from Prebiyotik, Probiyotik ve Sinbiyotiklerin İnsan ve Hayvan Sağlığı Üzerine Etkileri A. Gülin SEZEN

(*)Anon. 2005. Probiotics Basics. www.usprobiotics.org

(**)Anon. 2006. Probiotics. www.fda.gov

* Sağlık meslek mensuplarına bilgi verilmesi amacı ile hazırlanmıştır.